Wettelijke bescherming van de wolf in Europa en Vlaanderen
Conventie van Bern
De Conventie van Bern van 19 september 1979 is een internationaal verdrag over het behoud van in het wild voorkomende dier- en plantensoorten met een grensoverschrijdend leefmilieu en met speciale aandacht voor bedreigde en trekkende diersoorten. Het ontstond op initiatief van de Raad van Europa.
De wolf werd door de Conventie van Bern van 19 september 1979 op de bijlage II, de lijst met streng beschermde soorten, geplaatst. De conventie werd ondertekend door de landen van de Raad voor Europa (inclusief België), de Europese Unie, Monaco, Marokko, Tunesië en zelfs door de twee veel verder gelegen landen Senegal en Burkina Faso.
De Conventie van Bern was een soort voorloper van de Europese Habitatrichtlijn en de toepassing is zowat helemaal overgenomen door de Habitatrichtlijn (zie verder).
De Conventie van Bern van 19 september 1979 is een internationaal verdrag over het behoud van in het wild voorkomende dier- en plantensoorten met een grensoverschrijdend leefmilieu en met speciale aandacht voor bedreigde en trekkende diersoorten. Het ontstond op initiatief van de Raad van Europa.
De wolf werd door de Conventie van Bern van 19 september 1979 op de bijlage II, de lijst met streng beschermde soorten, geplaatst. De conventie werd ondertekend door de landen van de Raad voor Europa (inclusief België), de Europese Unie, Monaco, Marokko, Tunesië en zelfs door de twee veel verder gelegen landen Senegal en Burkina Faso.
De Conventie van Bern was een soort voorloper van de Europese Habitatrichtlijn en de toepassing is zowat helemaal overgenomen door de Habitatrichtlijn (zie verder).
Cites
Cites of de ‘overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten’, regelt de wereldwijde handel in bedreigde wilde dieren en planten.
De overeenkomst uit 1974 is door 181 landen ondertekend en is dus bijna werelddekkend van toepassing. Cites heeft alleen betrekking op de handel in bedreigde soorten, en niet op bescherming ter plaatse.
De bedreigde soorten die niet mogen verhandeld worden, zijn geplaatst op de bijlage I van Cites, zoals neushoorns of tijgers.
Bijlage II bevat soorten die nog mogen verhandeld worden mits beperkingen, en mits voorleggen van een Cites-document dat door het exporterende land werd opgesteld. Het zijn soorten die nog niet bedreigd zijn, maar waarvan de status goed moet opgevolgd worden.
In bijlage III zijn soorten opgenomen, waarvan het land, waar zo'n soort voorkomt, het belangrijk vindt dat de uitvoer in de gaten wordt gehouden en hierbij de hulp van andere landen vraagt.
De wolf is opgenomen in de bijlage II van Cites, dus mits registratie kunnen wolven of delen ervan (bijvoorbeeld een wolvenpels) verhandeld worden. Zo werden in 2016 reeds 30 Roemeense wolven geëxporteerd. Of deze dood of levend waren, was niet duidelijk.
Cites of de ‘overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten’, regelt de wereldwijde handel in bedreigde wilde dieren en planten.
De overeenkomst uit 1974 is door 181 landen ondertekend en is dus bijna werelddekkend van toepassing. Cites heeft alleen betrekking op de handel in bedreigde soorten, en niet op bescherming ter plaatse.
De bedreigde soorten die niet mogen verhandeld worden, zijn geplaatst op de bijlage I van Cites, zoals neushoorns of tijgers.
Bijlage II bevat soorten die nog mogen verhandeld worden mits beperkingen, en mits voorleggen van een Cites-document dat door het exporterende land werd opgesteld. Het zijn soorten die nog niet bedreigd zijn, maar waarvan de status goed moet opgevolgd worden.
In bijlage III zijn soorten opgenomen, waarvan het land, waar zo'n soort voorkomt, het belangrijk vindt dat de uitvoer in de gaten wordt gehouden en hierbij de hulp van andere landen vraagt.
De wolf is opgenomen in de bijlage II van Cites, dus mits registratie kunnen wolven of delen ervan (bijvoorbeeld een wolvenpels) verhandeld worden. Zo werden in 2016 reeds 30 Roemeense wolven geëxporteerd. Of deze dood of levend waren, was niet duidelijk.
EU- Habitatrichtlijn
Europa vaardige twee heel belangrijke natuurbeschermingsrichtlijnen uit. De Vogelrichtlijn van 1979 en de Habitatrichtlijn van 1992. Beide bevatten bindende voorschriften en vormen samen de ruggengraat van het grensoverschrijdende Europese natuurnetwerk Natura 2000.
De wolf is opgenomen in de Habitatrichtlijn 92/43/EEG. De wolf staat op bijlage II en IV van deze richtlijn en is op de bijlage II aangeduid als prioritaire soort.
EU-richtlijnen zijn bindend voor elke lidstaat voor wat de resultaten betreft, maar elk land kan zelf –via een omzetting in eigen wetgeving - de wijze bepalen waarop de resultaten bereikt worden.
Voor de soorten van bijlage II van de Habitatrichtlijn moeten de Europese lidstaten speciale beschermingszones, de habitatgebieden, aanduiden en inrichten.
Voor soorten van bijlage IV moeten strikte beschermingsmaatregelen uitgewerkt worden over het volledige grondgebied.
Voor soorten van bijlage V kunnen de lidstaten een beperkte exploitatie toelaten. Voor de wolf geldt dat enkel voor Spaanse populaties ten noorden van de Duero en Griekse populaties ten noorden van de 39ste breedtegraad (enkel deze twee populaties staan niet in de bijlage IV).
Voor ons land komt dat er op neer dat de soort wel strikt beschermd moet zijn, maar dat er geen habitatgebieden voor moeten ingericht worden vermits er geen wolven in ons land leven.
Europa vaardige twee heel belangrijke natuurbeschermingsrichtlijnen uit. De Vogelrichtlijn van 1979 en de Habitatrichtlijn van 1992. Beide bevatten bindende voorschriften en vormen samen de ruggengraat van het grensoverschrijdende Europese natuurnetwerk Natura 2000.
De wolf is opgenomen in de Habitatrichtlijn 92/43/EEG. De wolf staat op bijlage II en IV van deze richtlijn en is op de bijlage II aangeduid als prioritaire soort.
EU-richtlijnen zijn bindend voor elke lidstaat voor wat de resultaten betreft, maar elk land kan zelf –via een omzetting in eigen wetgeving - de wijze bepalen waarop de resultaten bereikt worden.
Voor de soorten van bijlage II van de Habitatrichtlijn moeten de Europese lidstaten speciale beschermingszones, de habitatgebieden, aanduiden en inrichten.
Voor soorten van bijlage IV moeten strikte beschermingsmaatregelen uitgewerkt worden over het volledige grondgebied.
Voor soorten van bijlage V kunnen de lidstaten een beperkte exploitatie toelaten. Voor de wolf geldt dat enkel voor Spaanse populaties ten noorden van de Duero en Griekse populaties ten noorden van de 39ste breedtegraad (enkel deze twee populaties staan niet in de bijlage IV).
Voor ons land komt dat er op neer dat de soort wel strikt beschermd moet zijn, maar dat er geen habitatgebieden voor moeten ingericht worden vermits er geen wolven in ons land leven.
Vlaams soortenbeschermingsbesluit
In het ‘Soortenbesluit’ van de Vlaamse regering van 15 mei 2009 wordt bepaald welke planten en dieren beschermd zijn en welke wettelijke gevolgen dat heeft.
Beschermde soorten (dus opgenomen in het soortenbesluit) mogen niet (opzettelijk) worden gevangen, gedood, of ‘betekenisvol worden verstoord’ zegt artikel 10. Deze soorten mogen niet in bezit worden gehouden, vervoerd, verhandeld of geruild (artikel 12), levend, dood of opgezet.
In dit besluit was de wolf niet opgenomen, omdat er geen wolven meer waren in Vlaanderen. Daar komt mogelijk verandering in. Op 22 april 2016 keurde de Vlaamse regering een aanpassing aan het soortenbesluit goed, waaronder de opname van de wolf in de bijlage 1. Dit is de lijst van beschermde soorten. Hierdoor kan ook een schadevergoeding uit het Minafonds worden uitbetaald als een wolf schade veroorzaakt.
Het voorstel werd naar de Raad van State verzonden voor opmerkingen, en zal daarna gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad.
In het ‘Soortenbesluit’ van de Vlaamse regering van 15 mei 2009 wordt bepaald welke planten en dieren beschermd zijn en welke wettelijke gevolgen dat heeft.
Beschermde soorten (dus opgenomen in het soortenbesluit) mogen niet (opzettelijk) worden gevangen, gedood, of ‘betekenisvol worden verstoord’ zegt artikel 10. Deze soorten mogen niet in bezit worden gehouden, vervoerd, verhandeld of geruild (artikel 12), levend, dood of opgezet.
In dit besluit was de wolf niet opgenomen, omdat er geen wolven meer waren in Vlaanderen. Daar komt mogelijk verandering in. Op 22 april 2016 keurde de Vlaamse regering een aanpassing aan het soortenbesluit goed, waaronder de opname van de wolf in de bijlage 1. Dit is de lijst van beschermde soorten. Hierdoor kan ook een schadevergoeding uit het Minafonds worden uitbetaald als een wolf schade veroorzaakt.
Het voorstel werd naar de Raad van State verzonden voor opmerkingen, en zal daarna gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad.