De laatste zeewolvin
Net nu onze hoofdredacteur Michel na jaren speur- en verzamelwerk een themanummer over de wolf samenstelt, publiceert ons trouw VALK-lid Rodrik Steverlynck "De laatste zeewolvin". Wie vorig jaar onze daguitstap naar het Verdronken Land van Saeftinghe meemaakte, kent Rodrik al als gepassioneerde natuurliefhebber. Na zijn vorig jaar verschenen verzen- en verhalenbundel "Pennevluchten" deze keer een novelle, aangevuld met historische en biologische toelichtingen.
De laatste zeewolvin is een fictief verhaal, gebaseerd op historische feiten: op 29 augustus 1736 betaalde de stad Gent een premie uit voor het binnenbrengen van een wolvinnenpoot. Dit was de laatste officieel geregistreerde wolf in Vlaanderen. En toeval of niet, in 2014 troffen wetenschappers in het depot van het Stadsmuseum Gent een doorboorde wolvenpoot aan. Dit exemplaar was dus ooit als trofee aan de poort van het Gravensteen genageld, misschien zelfs wel in 1736!
Deze historische gegevens plus een rijke verbeelding resulteerden in een 'natuurhistorisch verslag van een jachtgebeuren in 1736', zoals de ondertitel luidt.
(Wie zich "De laatste zeewolvin" graag aanschaft: [email protected].)
Heel goed mogelijk dus dat dit de laatste wolf in Vlaanderen was. In Oost- en West-Vlaanderen, bedoelt Rodrik, want in de Kempen zijn er nog latere meldingen. In zijn aan te raden werk "Postele op ter Heyden" (1946) schreef pastoor Van den Bergh over een grootschalige klopjacht rond het Postelse Grootbos op 15 oktober 1742. Zijn slotzinnen luiden:
"...Rond de middag was Postels 'Grootbos' omsingeld ... " Zo vernemen wij uit het archief van Poppel. Maar over de uitslag geen woord.
Kanunnik J.E. Jansen noteerde het resultaat van deze drijfjacht echter wél in zijn standaardwerk "Turnhout en de Kempen" (1946):
"...Gezamenlijk trakten zij tot aan het groot moer van Postel, waar de jacht gesloten werd. Menig wolf viel onder hun kogels of geraakte in hun netten. Met de gedoode roofdieren, als een trofee aan een staak, trokken de jagers huiswaarts. De streek was wederom voor eenigen tijd van wolven verlost..."
Voor enige tijd toch maar, want over latere wolvenontmoetingen lezen we heel gedetailleerd in "Met vryaerts en resoelen; het verdwijnen van de wolf in Vlaanderen (2001)" van Gie Luyts. Daarin vinden we onder andere nog de volgende meldingen:
Mogelijk was dit laatste een troep verwilderde honden, want nergens in de provincies Antwerpen en Limburg werden er rond dat jaar nog wolven gesignaleerd.
De laatste melding die Gie Luyts voor onze streken noteert, is pas jaren later:
1859-1861: Een aantal wolven bereiken Henegouwen vanuit de Ardennen, trekken verder naar Vlaanderen, een ervan belandt in Merksem, waar hij wordt gedood (?)
Daarna is de wolf hier definitief verdwenen ...
RVB
De laatste zeewolvin is een fictief verhaal, gebaseerd op historische feiten: op 29 augustus 1736 betaalde de stad Gent een premie uit voor het binnenbrengen van een wolvinnenpoot. Dit was de laatste officieel geregistreerde wolf in Vlaanderen. En toeval of niet, in 2014 troffen wetenschappers in het depot van het Stadsmuseum Gent een doorboorde wolvenpoot aan. Dit exemplaar was dus ooit als trofee aan de poort van het Gravensteen genageld, misschien zelfs wel in 1736!
Deze historische gegevens plus een rijke verbeelding resulteerden in een 'natuurhistorisch verslag van een jachtgebeuren in 1736', zoals de ondertitel luidt.
(Wie zich "De laatste zeewolvin" graag aanschaft: [email protected].)
Heel goed mogelijk dus dat dit de laatste wolf in Vlaanderen was. In Oost- en West-Vlaanderen, bedoelt Rodrik, want in de Kempen zijn er nog latere meldingen. In zijn aan te raden werk "Postele op ter Heyden" (1946) schreef pastoor Van den Bergh over een grootschalige klopjacht rond het Postelse Grootbos op 15 oktober 1742. Zijn slotzinnen luiden:
"...Rond de middag was Postels 'Grootbos' omsingeld ... " Zo vernemen wij uit het archief van Poppel. Maar over de uitslag geen woord.
Kanunnik J.E. Jansen noteerde het resultaat van deze drijfjacht echter wél in zijn standaardwerk "Turnhout en de Kempen" (1946):
"...Gezamenlijk trakten zij tot aan het groot moer van Postel, waar de jacht gesloten werd. Menig wolf viel onder hun kogels of geraakte in hun netten. Met de gedoode roofdieren, als een trofee aan een staak, trokken de jagers huiswaarts. De streek was wederom voor eenigen tijd van wolven verlost..."
Voor enige tijd toch maar, want over latere wolvenontmoetingen lezen we heel gedetailleerd in "Met vryaerts en resoelen; het verdwijnen van de wolf in Vlaanderen (2001)" van Gie Luyts. Daarin vinden we onder andere nog de volgende meldingen:
- 1771: Gemeentebestuur Geel betaalt 13,25 st. (stuivers) voor een zeer groot exemplaar
- 1776: Mol betaalt 2-02 voor 3 ex. uit Balen
- 1800: Olmen betaalt aan Jacob Marien 6-0 voor het 'doodtschieten van eenen raesenden wolf'
- 1834: Mol: roedel wolven valt schaapskudde aan in Postelse hei ? 10-jarige herdersjongen Pieter Lens kan vluchten.
Mogelijk was dit laatste een troep verwilderde honden, want nergens in de provincies Antwerpen en Limburg werden er rond dat jaar nog wolven gesignaleerd.
De laatste melding die Gie Luyts voor onze streken noteert, is pas jaren later:
1859-1861: Een aantal wolven bereiken Henegouwen vanuit de Ardennen, trekken verder naar Vlaanderen, een ervan belandt in Merksem, waar hij wordt gedood (?)
Daarna is de wolf hier definitief verdwenen ...
RVB