VALK en de kippen- en varkensstallen
Laatste jaren stijgt het aantal nieuwe kippen en varkensstallen : Een inkrimping van de veestapel nog veraf!
Vlaanderen levert de laatste jaren weer vlotjes nieuwe vergunningen af voor de uitbreiding van de veestapel. Het aantal varkens en kippen stijgt terug, na enkele jaren van stagnatie en lichte terugval. Er worden ook massaal veel dieren geslacht, vnl. in Vlaanderen: maandelijks worden bijna één miljoen varkens, meer dan 25 miljoen kippen en 70.000 runderen geslacht. Inclusief schapen, geiten, paarden, kalkoenen, eenden en ander gevogelte komt het totaal op ongeveer 27 miljoen geslachte dieren per maand (cijfers van VILT).
Waar vroeger de beperkingen opgelegd door de hoeveelheid mest, die min of meer verantwoord, kon worden afgezet in de omgeving nog een rem vormde op de verdere groei van de veestapel, is sinds het MAP werd aangepast aan de mogelijkheden van mestverwerking en mestexport, er geen echte rem meer op de uitbreiding van de veestapel … tenzij nieuwe stallen in de directe omgeving liggen van zgn. speciale beschermingszones (SBZ) met een Europees statuut. De “gewone” VEN-gebieden horen daar NIET bij volgens de Vlaamse regering. Maar zelfs dat stilt de honger naar meer vee en vlees niet: gidsland Nederland geeft hierin de toon aan voor Vlaanderen: de invoering van de PAS! De Vlaamse regering wil via de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) het toch mogelijk blijven maken om nieuwe vergunningen voor stallen af te leveren; niettegenstaande zij erkent dat er een te hoge uitstoot is van stikstof en ammoniak.
Aan de basis van de PAS (meer hierover in dit tijdschrift) ligt de volgende redenering: Als op basis van onderzoek met zekerheid kan worden vastgesteld dat een extra daling in emissies in de toekomst gerealiseerd zal worden, mag de Vlaamse Overheid nu al activiteiten die stikstof uitstoten vergunnen binnen bepaalde voorwaarden. Om te voorkomen dat in tussentijd – zolang de depositiewaarden nog te hoog zijn - de natuur toch verslechtert, zullen herstelmaatregelen worden uitgevoerd om de natuur weerbaarder te maken tegen stikstofdeposities. Lees: herstelmaatregelen door o.m. afgraven van bepaalde natuurgebieden … Het is als geld uitgeven dat nog niet verdiend is, niettegenstaande dit dé kans zou zijn om de veestapel eindelijk beginnen af te bouwen, wat uiteindelijk toch onvermijdbaar is.
Ondertussen doet de vergunningverlenende overheid (in casu de provincie Antwerpen) gretig haar best om veel en vlotjes vergunningen af te leveren voor nieuwe stallen: zo blijkt dat ca. 30% van alle vergunningsaanvragen in 2015 te maken hebben met de veeteelt. Van alle vergunninsaanvragen wordt ca. 90% (2015) effectief vergund. Ook al zijn een groot aantal aanvragen best complex en werd een MER opgesteld, toch lukt het de Provinciale Milieuvergunningscommissie om binnen de 4 maanden al 81% te vergunnen.
VALK vzw diende afgelopen jaar bezwaar in tegen een vergunning voor een slachtkippenstal voor 106.000 kippen in Poederlee. Onze bezwaren gingen in tegen heel wat beweringen, foutieve voorstellingen en onnauwkeurigheden in het opgestelde MER. Onze bezwaren werden stevig onderbouwd met feiten en literatuurverwijzingen, maar het mocht niet baten: over heel de lijn werden de bezwaren genegeerd zonder weerlegging of motivatie. Daarop besloot VALK een beroep in te stellen bij minister Schauvliege. Je raad het al: geen van onze bezwaren werd meegenomen in de in beroep afgeleverde vergunning. Welke bezwaren heeft VALK tegen deze vergunning:
Nadat VALK nog andere gelijkaardige MER-rapporten bestudeerde, werd het duidelijk dat de vergunningverlener systematisch ingediende bezwaren negeert, zonder motivatie. Daarom heeft VALK besloten om deze zaak als toetssteen te gebruiken in een zaak voor de Raad van State. Het verzoekschrift werd op 17 november 2016 ingediend door onze advocaat Gwijde Vermeire.
De financiële impact is groot voor VALK, zeker nu onze subsidies zijn weggevallen. Een vraag voor steun aan BBL Vlaanderen en Natuurpunt leverde enkel een positieve reactie op van BBL Vlaanderen.
JDS
Vlaanderen levert de laatste jaren weer vlotjes nieuwe vergunningen af voor de uitbreiding van de veestapel. Het aantal varkens en kippen stijgt terug, na enkele jaren van stagnatie en lichte terugval. Er worden ook massaal veel dieren geslacht, vnl. in Vlaanderen: maandelijks worden bijna één miljoen varkens, meer dan 25 miljoen kippen en 70.000 runderen geslacht. Inclusief schapen, geiten, paarden, kalkoenen, eenden en ander gevogelte komt het totaal op ongeveer 27 miljoen geslachte dieren per maand (cijfers van VILT).
Waar vroeger de beperkingen opgelegd door de hoeveelheid mest, die min of meer verantwoord, kon worden afgezet in de omgeving nog een rem vormde op de verdere groei van de veestapel, is sinds het MAP werd aangepast aan de mogelijkheden van mestverwerking en mestexport, er geen echte rem meer op de uitbreiding van de veestapel … tenzij nieuwe stallen in de directe omgeving liggen van zgn. speciale beschermingszones (SBZ) met een Europees statuut. De “gewone” VEN-gebieden horen daar NIET bij volgens de Vlaamse regering. Maar zelfs dat stilt de honger naar meer vee en vlees niet: gidsland Nederland geeft hierin de toon aan voor Vlaanderen: de invoering van de PAS! De Vlaamse regering wil via de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) het toch mogelijk blijven maken om nieuwe vergunningen voor stallen af te leveren; niettegenstaande zij erkent dat er een te hoge uitstoot is van stikstof en ammoniak.
Aan de basis van de PAS (meer hierover in dit tijdschrift) ligt de volgende redenering: Als op basis van onderzoek met zekerheid kan worden vastgesteld dat een extra daling in emissies in de toekomst gerealiseerd zal worden, mag de Vlaamse Overheid nu al activiteiten die stikstof uitstoten vergunnen binnen bepaalde voorwaarden. Om te voorkomen dat in tussentijd – zolang de depositiewaarden nog te hoog zijn - de natuur toch verslechtert, zullen herstelmaatregelen worden uitgevoerd om de natuur weerbaarder te maken tegen stikstofdeposities. Lees: herstelmaatregelen door o.m. afgraven van bepaalde natuurgebieden … Het is als geld uitgeven dat nog niet verdiend is, niettegenstaande dit dé kans zou zijn om de veestapel eindelijk beginnen af te bouwen, wat uiteindelijk toch onvermijdbaar is.
Ondertussen doet de vergunningverlenende overheid (in casu de provincie Antwerpen) gretig haar best om veel en vlotjes vergunningen af te leveren voor nieuwe stallen: zo blijkt dat ca. 30% van alle vergunningsaanvragen in 2015 te maken hebben met de veeteelt. Van alle vergunninsaanvragen wordt ca. 90% (2015) effectief vergund. Ook al zijn een groot aantal aanvragen best complex en werd een MER opgesteld, toch lukt het de Provinciale Milieuvergunningscommissie om binnen de 4 maanden al 81% te vergunnen.
VALK vzw diende afgelopen jaar bezwaar in tegen een vergunning voor een slachtkippenstal voor 106.000 kippen in Poederlee. Onze bezwaren gingen in tegen heel wat beweringen, foutieve voorstellingen en onnauwkeurigheden in het opgestelde MER. Onze bezwaren werden stevig onderbouwd met feiten en literatuurverwijzingen, maar het mocht niet baten: over heel de lijn werden de bezwaren genegeerd zonder weerlegging of motivatie. Daarop besloot VALK een beroep in te stellen bij minister Schauvliege. Je raad het al: geen van onze bezwaren werd meegenomen in de in beroep afgeleverde vergunning. Welke bezwaren heeft VALK tegen deze vergunning:
- De nieuw te bouwen stal ligt in effectief overstromingsgevoelig gebied volgens de kaarten van de Watertoets;
- De stal ligt in de beschermingszone type 3 voor drinkwater; waarbij het risico wordt vergroot door het overstromingsgevoelige karakter van de locatie;
- Volgens de MER zou de geurhinder tot tegen een belangrijk woongebied komen, met meer dan 100 woningen;
- De klimaatimpact van dergelijke stallen blijkt geen aandachtspunt te zijn. Nochtans wordt een aanzienlijk deel van de grondstoffen voor kippenvoer van overzee aangevoerd, en wordt de mest over grote afstanden, dikwijls naar het buitenland afgevoerd. Van alle geslachte dieren in België wordt de overgrote meerderheid uitgevoerd. Het gaat daarbij in totaal over verscheidene miljoenen tonnen jaarlijks;
- Door deze stal zal bijkomend 6000 kg ammoniak per jaar worden uitgestoten. Naast de vermestende impact heeft dit ook een belangrijk verzurend effect op de omgeving. Alleen al voor de neutralisatie van de verzuring zou ca. 15.000 EURO/j nodig zijn. Het nabij gelegen VEN-gebied ondervindt in toenemende mate de gevolgen hiervan. Zeker als je dit in samenhang bekijkt met de reeds meer dan 24.000 kg ammoniak die in een straal van 700m wordt uitgestoten door recent vergunde stallen. Deze samenhang ontgaat de vergunningverlener volkomen;
- Kippenstallen stoten niet alleen ammoniak uit, maar ook veel fijn stof en ziekteverwekkers, al dan niet gebonden op fijn stof. Toch weigert de vergunningverlener effectieve maatregelen op te leggen om tot een afdoende luchtzuivering te komen. Zij verschuilt zich achter een verouderde BBT (Best Beschikbare technieken) voor pluimveebedrijven, terwijl deze luchtzuiveringstechnieken in het buitenland al worden toegepast;
- De gezondheidsaspecten worden noch in de MER, noch door de vergunningverlener meegenomen in de beslissing tot vergunnen. Nog voorbije zomer werd door het Nederlandse RIVM een rapport aan de Tweede Kamer overhandigd, waarin specifiek voor verdergaande maatregelen wordt gepleit voor kippenstallen. Bepaalde ziekteverwekkers zouden zelfs tot op 1km afstand van kippenstallen aangetroffen worden. Bij de vergunning werd hierover zelfs geen advies ingewonnen bij de bevoegde diensten.
Nadat VALK nog andere gelijkaardige MER-rapporten bestudeerde, werd het duidelijk dat de vergunningverlener systematisch ingediende bezwaren negeert, zonder motivatie. Daarom heeft VALK besloten om deze zaak als toetssteen te gebruiken in een zaak voor de Raad van State. Het verzoekschrift werd op 17 november 2016 ingediend door onze advocaat Gwijde Vermeire.
De financiële impact is groot voor VALK, zeker nu onze subsidies zijn weggevallen. Een vraag voor steun aan BBL Vlaanderen en Natuurpunt leverde enkel een positieve reactie op van BBL Vlaanderen.
JDS