Zomerwandeling in het Turnhouts Vennengebied op zondag 23 augustus 2015
Op vrijdag 21 augustus richten VALK en De Gagel een avondwandeling in op het Feynends Heike (vertrek aan de kerk van Millegem om 19 u.). Wie de heide graag wat groter ziet, kan twee dagen, op zondagnamiddag, later ook meewandelen in het Turnhouts Vennengebied, tussen Turnhout en Baarle-Hertog (eveneens een activiteit van De Gagel en VALK).
Dit uitgestrekte vennen- en heidegebied wordt beheerd door Natuurpunt.
Vóór 1800 werd dit vennengebied met zuiver water gebruikt voor het bleken van linnen. De vlakbij gelegen Klein Englandhoeve (nu Bezoekerscentrum) was vroeger immers een industriële blekerij en een tijkweverij. Ook diende dit twee eeuwen oude gebouw als verblijfplaats voor de seizoenarbeiders die de ruw linnen zeildoeken van de blekerij Borghs vervaardigden.
In het begin van de 19de eeuw (tijdens de Industriële Revolutie) werd dat gebied grotendeels getransformeerd tot bos of landbouwgronden.
In 1987 werd de eerste aankoop gerealiseerd. Het Zwart Water was het enige ven dat niet in een ontgonnen landbouwomgeving gelegen was, de rest van de onmetelijke heide werd beplant, ontgonnen of bebouwd. Ondanks de geringe oppervlakte (23 ha met een ven van 5 ha ) konden veel typische soorten van de vochtige heide hier standhouden. Door de ondiepe klei in de ondergrond viel verdroging en vermesting nog redelijk mee en is er een betere buffering tegen verzuring. Twee Lifeprojecten en een natuurinrichtingsproject later is het gebied fors uitgebreid tot 455 ha. Op de Hoogmoerheide ontstond door vrijwilligers een prachtige droge heide, terwijl op afgeplagde landbouwgrond pareltjes van heischrale graslanden ontstonden. In de ontslibde vennen keerden alle bekende maar verdwenen soorten terug, zoals waterlobelia, moerassmele, kruipende en drijvende waterweegbree, pilvaren e.a. Rond het Koe- en het Zandven verdween het monotone dennenbos en kleurt het landschap nu terug roze en paars van de dop- en struikheide, zeker eind augustus! Prachtige vogels zoals de wulp, de kievit, de blauwborst en de roodborsttapuit laten er zich geregeld bewonderen. Hier huist zelfs de tweede grootste populatie grutto’s van Vlaanderen …
Onder leiding van conservator Marc Smets (een trouw VALK-lid) maken we een tocht doorheen diverse biotopen en gaan we dieper in op het beheer en de evolutie ervan. De heide is in de eerste plaats een bijzonder mooi landschap met zijn kromme vliegdennen, ranke berken, vennetjes en hoge luchten. Heel wat dichters en schrijvers waren, evenals landschapsschilders, verliefd op de heide in al zijn seizoenen. Op de wandeling zal er dan ook af en toe een mooi stukje heideliteratuur gebracht worden in het landschap dat reeds zo velen wist te ontroeren door zijn (half)natuurlijke pracht.
Samengevat:
- Zondag 23 augustus: van 13.30 uur tot ca. 17 uur.
- Vertrek: Bezoekerscentrum Klein Englandhoeve (Klein Engeland nr. 29 = steenweg op Baarle-Hertog; tel. 032/14828100)
Dit uitgestrekte vennen- en heidegebied wordt beheerd door Natuurpunt.
Vóór 1800 werd dit vennengebied met zuiver water gebruikt voor het bleken van linnen. De vlakbij gelegen Klein Englandhoeve (nu Bezoekerscentrum) was vroeger immers een industriële blekerij en een tijkweverij. Ook diende dit twee eeuwen oude gebouw als verblijfplaats voor de seizoenarbeiders die de ruw linnen zeildoeken van de blekerij Borghs vervaardigden.
In het begin van de 19de eeuw (tijdens de Industriële Revolutie) werd dat gebied grotendeels getransformeerd tot bos of landbouwgronden.
In 1987 werd de eerste aankoop gerealiseerd. Het Zwart Water was het enige ven dat niet in een ontgonnen landbouwomgeving gelegen was, de rest van de onmetelijke heide werd beplant, ontgonnen of bebouwd. Ondanks de geringe oppervlakte (23 ha met een ven van 5 ha ) konden veel typische soorten van de vochtige heide hier standhouden. Door de ondiepe klei in de ondergrond viel verdroging en vermesting nog redelijk mee en is er een betere buffering tegen verzuring. Twee Lifeprojecten en een natuurinrichtingsproject later is het gebied fors uitgebreid tot 455 ha. Op de Hoogmoerheide ontstond door vrijwilligers een prachtige droge heide, terwijl op afgeplagde landbouwgrond pareltjes van heischrale graslanden ontstonden. In de ontslibde vennen keerden alle bekende maar verdwenen soorten terug, zoals waterlobelia, moerassmele, kruipende en drijvende waterweegbree, pilvaren e.a. Rond het Koe- en het Zandven verdween het monotone dennenbos en kleurt het landschap nu terug roze en paars van de dop- en struikheide, zeker eind augustus! Prachtige vogels zoals de wulp, de kievit, de blauwborst en de roodborsttapuit laten er zich geregeld bewonderen. Hier huist zelfs de tweede grootste populatie grutto’s van Vlaanderen …
Onder leiding van conservator Marc Smets (een trouw VALK-lid) maken we een tocht doorheen diverse biotopen en gaan we dieper in op het beheer en de evolutie ervan. De heide is in de eerste plaats een bijzonder mooi landschap met zijn kromme vliegdennen, ranke berken, vennetjes en hoge luchten. Heel wat dichters en schrijvers waren, evenals landschapsschilders, verliefd op de heide in al zijn seizoenen. Op de wandeling zal er dan ook af en toe een mooi stukje heideliteratuur gebracht worden in het landschap dat reeds zo velen wist te ontroeren door zijn (half)natuurlijke pracht.
Samengevat:
- Zondag 23 augustus: van 13.30 uur tot ca. 17 uur.
- Vertrek: Bezoekerscentrum Klein Englandhoeve (Klein Engeland nr. 29 = steenweg op Baarle-Hertog; tel. 032/14828100)
Nog een aanrader:
Wie op vrijdag 21 augustus niet deelneemt aan onze wandeling op het Feynends Heike, kan die avond de nieuwe natuurfilm van de Molse cineast Frans Verhoeven bewonderen op TV1 (uur nog onbekend): ‘Langs kabbelende Neetjes en stille waters’ is echt een pareltje dat de schoonheid van onze eigen streek duidelijk in de verf zet.
Op groot scherm is deze film natuurlijk nog indrukwekkender. Daarvoor heb je nog de kans op 24 september, in cc De Kruierie te Balen om 20 u.! Zeker zien!!
Wie op vrijdag 21 augustus niet deelneemt aan onze wandeling op het Feynends Heike, kan die avond de nieuwe natuurfilm van de Molse cineast Frans Verhoeven bewonderen op TV1 (uur nog onbekend): ‘Langs kabbelende Neetjes en stille waters’ is echt een pareltje dat de schoonheid van onze eigen streek duidelijk in de verf zet.
Op groot scherm is deze film natuurlijk nog indrukwekkender. Daarvoor heb je nog de kans op 24 september, in cc De Kruierie te Balen om 20 u.! Zeker zien!!