Nieuws Allerlei
Hard-rock en vleermuizen
Openlucht-muziekfestivals nemen elk jaar toe. Maar welk effect heeft luide muziek op vleermuizen?
Dat werd in Nederland onderzocht. Als proeflocatie werd het hardcore Airforce muziekfestival genomen. Dat festival met muziek van de ‘ruigere soort’ op 6 podiums vindt sinds 2016 plaats op het vliegveld Twenthe, vlak naast het natuurgebied De Lonnekerberg.
Vleermuizen gebruiken geluid om zich te oriënteren en bij de jacht op insecten. Bij vleermuizen zijn er twee soorten jachtstrategieën, actieve luisteraars en passieve luisteraars.
Actieve luisteraars gebruiken echolocatie om prooien op te sporen. Deze vleermuizen zenden signalen uit die weerkaatsen in de omgeving en op prooien.
Passieve luisteraars luisteren naar geluiden van bewegende prooien op de grond of vegetatie om ze te detecteren en te vangen. De vleermuissoorten van passieve luisteraars zij het meest gevoelig voor geluidsverstoring. Bij deze groep vleermuizen werd het onderzoek op de proeflocatie uitgevoerd. Drie dagen voor het festival werden 16 gewone grootoorvleermuizen en 2 vale vleermuizen gevangen en van een zender voorzien. De gezenderde vleermuizen werden twee dagen voor het muziekfestival, de twee dagen van het muziekfestival en twee dagen direct na het festival gevolgd.
Uit de analyse van de vlieggegevens bleek dat de grootoorvleermuizen hun verblijfplaats hadden in de buurt van het festivalterrein en het festivalterrein gebruikten als jachtgebied. De vale vleermuizen hadden hun verblijfplaats ver van het festivalterrein en waarom daarom niet bruikbaar voor het onderzoek. Tijdens het muziekfestival werd geen invloed gevonden op het tijdstip dat de grootoorvleermuizen hun vaste rustplaatsen verlieten om te fourageren. De vleermuizen kwamen ook allemaal terug naar hun verblijfplaats. Er werd geen meetbaar statistisch verschil vastgesteld van de vliegbewegingen voor, tijdens en na het festival van de 16 gezenderde grootoren.
Van gewone dwergvleermuizen werd een kraamverblijfplaats gevonden op enkele tientallen meters van de podiums. Tijdens het festival bleven de dwergvleermuizen foerageren op het festivalterrein, soms op een afstand van 25 meter van het hoofdpodium.
De conclusie van het onderzoek is dat voor de onderzochte soorten er geen negatief effect is van het festival op deze vleermuizen. Dat komt omdat het frequentiebereik dat voor vleermuizen belangrijk is bijna niet overlapt met het frequentiebereik van het menselijk oor en de festivalmuziek.
Waar vleermuizen wel erg gevoelig voor zijn, is verlichting. Op dit festival werd daar mee rekening gehouden en werd de verlichting aangepast, o.a. door gebruik van amberkleurige verlichting die vleermuisvriendelijker is en de verlichting vooral te richten op podium en festivalterrein en niet naar de omgeving.
Openlucht-muziekfestivals nemen elk jaar toe. Maar welk effect heeft luide muziek op vleermuizen?
Dat werd in Nederland onderzocht. Als proeflocatie werd het hardcore Airforce muziekfestival genomen. Dat festival met muziek van de ‘ruigere soort’ op 6 podiums vindt sinds 2016 plaats op het vliegveld Twenthe, vlak naast het natuurgebied De Lonnekerberg.
Vleermuizen gebruiken geluid om zich te oriënteren en bij de jacht op insecten. Bij vleermuizen zijn er twee soorten jachtstrategieën, actieve luisteraars en passieve luisteraars.
Actieve luisteraars gebruiken echolocatie om prooien op te sporen. Deze vleermuizen zenden signalen uit die weerkaatsen in de omgeving en op prooien.
Passieve luisteraars luisteren naar geluiden van bewegende prooien op de grond of vegetatie om ze te detecteren en te vangen. De vleermuissoorten van passieve luisteraars zij het meest gevoelig voor geluidsverstoring. Bij deze groep vleermuizen werd het onderzoek op de proeflocatie uitgevoerd. Drie dagen voor het festival werden 16 gewone grootoorvleermuizen en 2 vale vleermuizen gevangen en van een zender voorzien. De gezenderde vleermuizen werden twee dagen voor het muziekfestival, de twee dagen van het muziekfestival en twee dagen direct na het festival gevolgd.
Uit de analyse van de vlieggegevens bleek dat de grootoorvleermuizen hun verblijfplaats hadden in de buurt van het festivalterrein en het festivalterrein gebruikten als jachtgebied. De vale vleermuizen hadden hun verblijfplaats ver van het festivalterrein en waarom daarom niet bruikbaar voor het onderzoek. Tijdens het muziekfestival werd geen invloed gevonden op het tijdstip dat de grootoorvleermuizen hun vaste rustplaatsen verlieten om te fourageren. De vleermuizen kwamen ook allemaal terug naar hun verblijfplaats. Er werd geen meetbaar statistisch verschil vastgesteld van de vliegbewegingen voor, tijdens en na het festival van de 16 gezenderde grootoren.
Van gewone dwergvleermuizen werd een kraamverblijfplaats gevonden op enkele tientallen meters van de podiums. Tijdens het festival bleven de dwergvleermuizen foerageren op het festivalterrein, soms op een afstand van 25 meter van het hoofdpodium.
De conclusie van het onderzoek is dat voor de onderzochte soorten er geen negatief effect is van het festival op deze vleermuizen. Dat komt omdat het frequentiebereik dat voor vleermuizen belangrijk is bijna niet overlapt met het frequentiebereik van het menselijk oor en de festivalmuziek.
Waar vleermuizen wel erg gevoelig voor zijn, is verlichting. Op dit festival werd daar mee rekening gehouden en werd de verlichting aangepast, o.a. door gebruik van amberkleurige verlichting die vleermuisvriendelijker is en de verlichting vooral te richten op podium en festivalterrein en niet naar de omgeving.
170.000 vogels per jaar slachtoffer hoogspanningsleidingen in België
In 2013 gaf Elia, de beheerder van de hoogspanningsleidingen in ons land, aan Natuurpunt en haar Waalse tegenhanger Natagora de opdracht de voor vogels gevaarlijke hoogspanningsleidingen in kaart te brengen. België heeft een heel dicht wegen, waterwegen en spoorwegennetwerk. Maar ook een dicht hoogspannings-leidingennetwerk. In totaal 5614 kilometer. ‘s Nachts, bij regen en mist zorgen die leidingen voor dodelijke botsingen met vogels. Medewerkers van Natuurpunt en Natagora bezochten het hoogspanningsnetwerk en stelden een lijst op met de meest voor vogels risicovolle leidingen. Dat was o.a. een leiding in Oudenaarde, één in Kallo met o.a. zeldzaamheden als slachtoffers zoals lepelaar, roerdomp en woudaap. De meest risicovolle hoogspanningsleiding is een traject van 4,78 km tussen het Albertkanaal en de Boudewijnlaan in Diepenbeek. Na dagelijkse telling van een aantal tracés en extrapolatie kwam men tot de conclusie dat in België zich dagelijks een 466 vogels te pletter vlogen tegen hoogspanningsleidingen, of 170.000 vogels per jaar. Waarschijnlijk is dit cijfer nog een onderschatting. Er zijn oplossingen: de leidingen voorzien van gekleurde bollen, of vogelkrullen, spiralen die aan de kabels worden bevestigd. Op een aantal gevaarlijke trajecten heeft Elia al bollen of spiralen aangebracht. Voor de leiding in Diepenbeek is een snelle uitvoering van die werken prioritair, volgens Natuurpunt. Geluidsoverlast tweede grootste bedreiging voor volksgezondheid Voor de vleermuizen valt het misschien mee, maar voor mensen blijkt geluidsoverlast de tweede grootste bedreiging voor de gezondheid. Dat staat in een nieuw rapport van de WereldGezondheidsOrganisatie WHO. Op nr 1 staat de luchtvervuiling. Te veel lawaai leidt tot gehoorschade en tot chronische stress, hart- en vaatziekten, diabetes en psychische aandoeningen. De WHO noemt oorzaken zoals auto-trein- en vliegtuigverkeer, en voor het eerst ook het geluid dat door allerlei ontspanningsactiviteiten (hardrockfestival!) en tevens ook windturbines wordt veroorzaakt. |
Grootste organisme op aarde bedreigd
De blauwe vinvis, met een gewicht van 100 ton, is niet het grootste levende wezen op aarde. De recordhouder is het espenbos Pando in de Amerikaanse staat Utah. Dit bos van een dikke dertig hectaren groot is geen gewoon bos. Het bestaat alleen uit bomen die allemaal familie zijn van elkaar. Via een onderaards wortelstelsel staan ze ook allemaal in verbinding met elkaar. Ze vermeerderen zich ongeslachtelijk, door scheuten uit hun wortels te laten opschieten. Hoe oud het Pando-bos is, weet niemand. Schattingen lopen uiteen van vele eeuwen tot millennia. Het Pando-bos is echter bedreigd. Sinds de verdwijning van de wolf uit de streek, een kleine dertig jaar geleden, en door een jachtverbod in het bos, zijn de populaties wild zwijn en muildierhert sterk toegenomen. Dat wild knaagt vlijtig aan de espenscheuten. ‘Afschot van wild is een drastische oplossing’ zegt onderzoeker Paul Rogers, ‘maar het echte probleem is dat hier een paar monden te veel zijn om te voeden’. 200 km2 bos opgebrand door geboortefeestje Het is een trend in Amerika: bij de geboorte van een kind wordt het geslacht van de baby op een originele manier bekend gemaakt. Dit wordt een gender reveal party genoemd. Maar deze liep wel erg uit de hand. In Tucson, Arizona wilde een echtpaar in april de geboorteaankondiging van hun zoon bekend maken door te filmen hoe een doos tot ontploffing kwam waaruit dan blauwe rook kwam (dus het was een jongen). Ze deden dit in een open plek in een bosgebied, maar het liep niet helemaal zoals gepland. Het gras in de open plek was door de droogte helemaal verdord. De ontplofte doos stak het gras in de fik, en de grijze rookwolken verdrongen al snel de blauwe rookpluim. De brand breidde zich razendsnel voort. Een 200.000 vierkante kilometer bos en grasland brandde af. 500 brandweerlieden werden ingezet en de kosten van de bestrijding liepen op tot 200.000 dollar. De brand werd bekend als de Sawmill Fire. Stress meten bij walvissen Walvisachtigen hebben propjes oorsmeer in hun oren. Zulke propjes liggen in natuurhistorische musea overal in de wereld. De oudste prop die kon gevonden worden is van 1870, de jongste van 2016. Wetenschappers ontdekten dat het hormoon Cortisol in dat oorsmeer zit. Cortisol is en stresshormoon. In het oorsmeer is terug te vinden welke hormonen de dieren in hun leven hebben aangemaakt en aan welke vervuiling ze zijn blootgesteld. In de periode van de tweede wereldoorlog werd veel cortisol in de oorpropjes gevonden, wat wijst op stress door zeeslagen en ontploffingen onder water. In de jaren 20 en 30 van de twintigste eeuw werden tienduizenden vinvissen en bultruggen gedood, wat terug te vinden is in de Cortisolgehaltes. In de jaren 60, toen de walvisvangst werd hervat, maakten de walvissen ook meer cortisol aan, wat betekent dat ze gestrest waren. In de jaren 70 nam de jacht op walvissen enorm af en hun cortisolniveau daalde daardoor ook. Eigenaardig genoeg stijgt het Cortisolniveau sindsdien weer. Dat kan door de toename van scheepvaart, door vervuiling en stijgende zeetemperaturen komen, denken de onderzoekers. |